Tản Mạn Về Dòng Thơ YÊN SƠN

ngày 21.10.19


Đây còn một chút tình thương
Và đây mái tóc điểm sương bạc ngàn
Gửi em yêu dấu, Sài-gòn
Chôn vào lòng đất để còn trăm năm

(Bao năm trôi nổi quê người- Yên Sơn )

Dòng thơ Yên Sơn đến với tôi lần đầu tiên cách đây hơn 3 năm khi tôi bước chân về sinh hoạt với Văn Đàn Đồng Tâm của thầy Doãn Quốc Sỹ …Ngày ấy vì thấy tôi có ánh nhìn và tâm hồn cảm nhận thơ sâu sắc cho nên tôi được chú Việt Hải giới thiệu về những dòng thơ mới hiện đại …như thơ chú Luân Hoán, chú Thái Tú Hạp, Tôn Thất Phú Sĩ, Trần Trung Đạo, Nguyễn Nam An… và dĩ nhiên là thơ Yên Sơn để tôi tham khảo khi bình thơ …Những dòng thơ này đã được nảy sinh từ một vùng đất đã một thời gắn liền với tôi trong thời ấu thơ… Một vùng đất nổi tiếng là «địa linh, nhân kiệt» với những di tích lịch sử lâu đời về văn hóa Sa Huỳnh và văn hóa Chăm-Pa, những danh lam thắng cảnh thơ mộng và hùng tráng, như Núi Ẩn, sông Vệ, sông Trà …và những con người tài hoa nặng lòng yêu quê hương đất nước, trọng tình hiếu nghĩa…

Tôi dân Sông Vệ, Sông Trà
Hồn theo Thạch Trận La Hà về đây
Mười ngàn đêm như mây bay
Sống đời viễn xứ mộng ngày hồi hương
Nước Non Xứ Quảng mến thương
Chiều đi giọt nắng vấn vương quê người

Yên Sơn

Thơ Yên Sơn đến với tôi tuy muộn màng nhưng ngay từ giây phút đầu tiên tôi đã cảm nhận thấy thơ anh rất sâu sắc …Lời thơ thật bình dị không trau chuốt cầu kỳ, mộc mạc thân tình như tâm hồn người dân xứ Quảng …Trong dòng thơ tình của anh phảng phất đâu đó hương đồng gió nội… một lũy tre quê mẹ, những vòng trầu xanh mượt mà, những hàng cau êm ả… và một mối tình chân quê trong trắng thật thà…

Ngày xưa
Anh với em vẫn thường ngồi đây
Dệt mộng đời xanh ngát
Em giúp anh vun quén mấy dây trầu
Còn anh chăm sóc hàng cau
Anh vẫn hay đùa
Để có cau trầu cho việc mai sau
Nhờ mai mối đem sang nhà em dạm ngõ

(Trở lại vườn xưa- Yên Sơn)

Có lẽ vì anh sinh ra và lớn lên ở nơi non nước hữu tình cho nên bức tranh thiên nhiên được họa qua những vần thơ anh đẹp mỹ miều. Nét đẹp thiên nhiên nhàn nhã trong thơ anh hình như có lồng một chút hương thiền vô vi…

Con bướm chập chờn cùng anh đi dạo
Bước chân vui bên bờ suối sau nhà
Hai bên bờ, đây đó, lá chen hoa
Như thảm dệt từ bàn tay khéo léo
Suối róc rách, dòng nước trong leo lẻo
Gom mây trời, soi rõ bóng hình anh

(Cõi riêng anh – Yên Sơn)

Cách sử dụng từ trong thơ anh rất linh hoạt, và chứa chan đầy thi ảnh… Ý thơ hòa quyện vào nhau như những cung bậc của một bài “Serenade” nhẹ rơi trên phím đàn

Lung linh vệt nắng chiều tà
Đậu trên mái tóc mượt mà buông lơi
Nghiêng nghiêng em mĩm môi cười
Ngửa tay hứng chiếc lá rơi dịu dàng
Chiều êm hạc nội mây ngàn
Lá vờn trước gió như đàn bướm bay

(Cùng em dạo bước chiều thu – Yên Sơn)

Một giai âm trầm lắng thanh thoát,… Nhịp điệu bài thơ nhẹ nhàng, dìu dịu, đượm một thoáng buồn nhưng vẫn có sự chuyển tấu của âm sắc, đủ khơi sâu vào hồn người đọc những phút giao cảm vi huyền

Hỏi sông nước chảy về đâu
Chở dùm ta nỗi ưu sầu tình câm
Chiều rơi bến nước âm thầm
Nhịp đàn rời rạc, dư âm não nùng

Sương thu từng giọt bâng khuâng
Gợi màu kỷ niệm mấy tầng trăng sao

(Bên dòng San Jacinto – Yên Sơn)

Tôi còn nhớ nhà thơ Xuân Diệu đã từng nói: “Thơ hay lời thơ chín đỏ trong cảm xúc – đó là một chân lý vĩnh cửu”. Có lẽ vì thế mà chữ tình trong thơ anh Yên Sơn lồng giữa tình yêu lãng mạn huyền ảo và hạnh phúc tầm thường của cuộc sống lứa đôi hiện thực…

. . . em ơi đã khuya rồi
giã từ bờ suối mộng
ngước lên cao nhìn trăng sao lồng lộng
đêm mênh mang, đêm rạo rực vô bờ
ôm chặt em vẫn cứ tưởng như mơ
nghe sóng vỗ trong biển tình dào dạt

gió rì rào, xao xác
lòng tràn ngập niềm vui
sáng tinh mơ em đã nhoẻn môi cười
ngày chưa đến mà ánh hồng rạng rỡ
nằm bên em nhưng lòng tôi đã nhớ
đến một ngày khi tôi phải xa em

(Bóng Trăng Lệch Khuyết Bờ Vai – Yên Sơn)

Thế giới tương tư thấm đượm những nét huyền diệu. Tương tư qua bao thời đại vẫn là nguồn thi hứng gợi cảm nhất của những người yêu thích làm thơ… Nỗi tương tư trong thơ anh mang chút hương vị men đắng cay của nhớ thương, sầu khổ dịu dàng

Tôi chợt hỏi lòng có nhớ ai không
Mà tê buốt trong hồn như phiến đá
Đếm từng giọt cà phê rơi thong thả
Như những giọt sương rớt muộn đầu cành
Nhắc nhớ lần ai ngấn lệ long lanh
Lúc tiễn biệt chiều phi trường thưa nắng

Tình yêu trong thơ anh đậm đà, vì với quan điểm về tình yêu của tôi, chỉ khi có yêu thực sự thì người ta mới cảm nhận hết thế nào chiều sâu thăm thẳm của nỗi nhớ tương tư khắc khoải đến một người…

Tôi chợt tương tư
Người em mạn Bắc
Không gặp em, tháng ngày dài dằng dặc
Đất trời buồn, hoa lá cũng bâng khuâng
Mặc dù bây giờ đang giữa mùa xuân
Mà cảnh vật như mùa đông chậm lại

(Tiếng gọi tình yêu – Yên Sơn)

để rồi niềm tương tư theo năm tháng vẫn không thể phai nhòa trong tiềm thức… nó luôn luôn tồn tại như ngọn núi thiêng Thiên Ẩn ở trong lòng anh

Đồi cũ xưa bao tháng năm còn đó
Mà em, tôi riêng từng nhánh sông gầy
Em phương nao biết tôi ở phương này
Buồn choáng ngợp, mỗi Xuân về gọi nhớ

(Khi Gió Chở Sang Mùa – Yên Sơn)

Thơ anh đa dạng, nhiều sáng tạo trong các thể thơ tự do …Nhưng với bài thơ đường luật này, tôi thấy bút pháp thơ đường của anh hay, niêm luật, đối ngẫu chỉnh và từ cách dùng từ đến ý thơ đều có một sự chọn lọc kỹ càng…

Mời cạn một ly đã rót đầy
Rồi ta ngâm vịnh những lời say
Hãy quên cuộc sống nhiều gian dối
Đừng nhớ cảnh đời lắm loạn quay
Nay kết vần thơ cùng vị ngọt
Chữ đan nét bút với men cay
Mai kia nhớ lại lòng hoài cảm
Sẽ thấy niềm vui theo tháng ngày

Yên Sơn

Anh Yên Sơn cũng như những người trai cùng thế hệ anh, đã từng cống hiến góp phần chiến đấu bảo vệ giang san, đã từng đau với vận mệnh điêu linh của đất nước …Những dòng thơ quê hương của anh đượm một nỗi buồn chua cay nhục nhằn của kẻ mang thân lưu đày với bao nhiêu là mất mát, luyến lưu, nuối tiếc…

Bỗng nhớ quá những ngày xưa… xa khuất
Cũng nơi đây trong khổ lụy quân trường
Cũng nơi đây cùng điếm cỏ cầu sương
Sinh tử mịt mờ, trăng treo vó ngựa

Rồi khi tàn cuộc binh đao khói lửa
Bạn bè xưa, mỗi đứa một phương trời
Kẻ tù đày, người bỏ xác biển khơi
Dăm ba đứa bạc đầu nơi xứ lạ

(Đà Lạt chớm đông – Yên Sơn )

Có những bài thơ của anh khi tôi đọc, tôi thấy lòng mình như chùng một nỗi buồn man mác …Từng dòng thơ anh ngậm ngùi, xót xa… như những giọt nước mắt đang khóc cho đất mẹ, cho những cuộc đời lam lũ đắng cay trên quê hương, cho chính số phận của một người tha hương như anh và tôi …mang một nỗi buồn xa xứ

Xuân quê người bỗng dưng buồn quá
Điếu thuốc tàn, khói vẫn còn cay
Ly cà phê sáng nay rất đắng
Tím cả trời… mưa vẫn mờ bay

(Xuân Quê Người – Yên Sơn)

Ánh chiều dần buông, hoàng hôn loang tím cả chân trời, một bóng người cô độc đứng nhìn về phương Nam để nghe lòng đau khắc khoải trăm chiều…

Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê Mẹ ruột đau chín chiều

(Ca dao Việt Nam)

Chiều nay có một người trên xứ lạ
Hắt hiu buồn theo vạt nắng chiều phai
Nợ áo cơm nặng trĩu gánh oằn vai
Vọng cố quốc… tiếng thở dài não nuột!

(Chiều nghiêng trong nỗi nhớ – Yên Sơn )

Nỗi niềm nhớ quê hương của anh như tiếng gọi thiết tha buồn thảm giữa lòng đại dương mênh mông

Em!
Anh gọi tên em bạt ngàn tiếng sóng
Bên kia bờ xa lắc, khuất trùng dương
Saigon ơi! Ôi thương quá là thương
Lẫn cay đắng trong từng cơn mộng mị

(Sàigòn yêu dấu – Yên Sơn)

Cuộc sống tha phương, nỗi buồn viễn xứ, dòng đời vất vả hình như đã khiến anh lặng thầm chấp nhận những “khoảnh khắc bình yên” tạm bợ của cuộc sống hiện tại

Vẫn biết
Sắc là không
Không là sắc
Là khổ đau vì u mặc kiếp người
Sao tôi vẫn xót xa cười
Vẫn mòn mỏi sống
Vẫn vui não nề

Vẫn cúi đếm bước đi về rời rã
Vẫn thu đông xuân hạ tịch liêu
Gia đình bè bạn thân yêu
Đầu ghềnh tăm cá
Cuối đèo bóng chim

(Sao tôi vẫn xót xa cười – Yên Sơn)

chỉ còn có thơ và rượu là những người bạn tri giao… giúp anh có những giây phút sống thật với chính mình trong những nỗi niềm riêng khép kín

Ta bán cuộc đời ai vay mượn
Đổi dăm bầu rượu, nửa hồ thơ
Một mai ở cuối trời quên lãng
Rảnh nợ tung hê … sóng vỗ bờ

(Như Sóng vỗ bờ – Yên Sơn)

Có một bài thơ của anh đã viết tự lâu lắm rồi, hình như từ năm 1965…; bài thơ này lần đầu tiên khi tôi đọc đã cảm nhận anh, là một con người cho dù ở thời đại nào, ở tuổi nào, sống ở đâu, thì anh vẫn luôn nặng lòng với quê hương đất nước, với vận mệnh và tương lai của một đất nước Việt Nam thanh bình, tự do, dân chủ, và nhân quyền. Lời nguyện cầu thiết tha của anh nói thay cho nỗi lòng của từng người con dân Lạc Hồng nơi đất khách quê người

Chắp tay hướng về
một-ngàn-một-trăm-năm trong Tàng Cổ Viện
Hồn sông núi linh thiêng
xin cho năm chục triệu người bước ra khỏi bóng đêm

Xin nhặt những mảnh bom vỏ đạn
trên đồng lúa nương khoai
về làm gạch xây tường cho lớp học
Xin cho quê hương Miền Trung bớt đói nghèo
sắn khoai cũng đủ ấm lòng mẹ già
suốt đời tần tảo nuôi con
Xin cho quê hương Việt Nam sớm thanh bình
để Bắc Nam chung về một mối
cùng nhau ngậm ngùi quỳ truớc bàn thờ tổ tiên
để tưởng nhớ, để không quên
giống người ngoại lai
với đại hận “một ngàn một trăm năm”

(Tuổi trẻ và dòng sinh mệnh của dân tộc – Yên Sơn)

Dòng thơ anh mãi mãi vẫn gieo vào trong tâm hồn người đọc như tôi, một cảm giác bình yên nhẹ nhàng …Tôi nguyện chúc cho thơ anh lúc nào cũng êm đềm như con sông Vệ, sông Trà quê anh thấm sâu tình đất Mẹ, trĩu nặng phù sa cảm xúc để bồi đắp cho nền thi ca hải ngoại những áng thơ trữ tình thật hay.

Tiểu Vũ Vi


« TRANG NHÀ »